Ora et Labora (bid en werk) is een spel van Uwe Rosenberg dat veel gemeen heeft met zijn succesnummers Le Havre (gebouwen die je kunt bouwen), Agricola (eigen spelersbord) en en zelfs een knipoog naar de Agricola Veenboeren uitbreiding: ook in O&L gaan we turf steken en hout kappen. Het spel gaat om het bouwen van een klooster. In dat klooster moet hard gewerkt worden en is natuurlijk ook tijd nodig voor bezinning. Het speelt het meest als Le Havre.
Het is een spel voor liefhebbers van grondstoffiches. Begon Agricola met “slechts” 8 grondstoffen en had Le Havre er 17 … O&L presenteert voor u Turf, Houtskool, Vee, Vlees, Druiven, Mout, Hout, Leem, Keramiek, Steen, Ornamenten, Graan, Stro, 1 munt, Boek, 5 munten (= iets anders dan 5×1 munt), Reqlequien, Meel, Brood en al dat werken en bidden kan zelfs resulteren in één of meerdere Wonderen.
Waar kennen we tegenwoordig kloosters nog van??
Precies … de rij van 25 (grond)stoffen wordt gecompleteerd door de volgende alcholica: Wijn, Bier en Whiskey.
De grondstoffen zijn te door acties te kiezen. Veel van deze acties gebruiken de rondel. Elke ronde wordt de rondel een positie verschoven en als er geen gebruik gemaakt wordt van een actie om een basisgrondstof te krijgen, dan zal die de volgende ronde meer opleveren. Het bijvullen van grondstoffen dat we kennen uit Agricola en Le Havre zit er dus nog steeds in, maar hoeft niet meer door overal grondstoffen bij te plaatsen maar gewoon door even de rondel te verplaatsen.
Een plaatje van BGG zegt meer dan 1000 woorden:
… bij deze stand zou je 4 vee krijgen, 3 leem of 2 munten en volgende ronde (als ze blijven liggen omdat de corresponderende actie niet gekozen wordt) dus respectievelijk 5 vee, 4 leem en 3 munten.
Indien men (grond)stoffen bezit kan men die in gebouwen verwerken tot hoogwaardigere stoffen of zelfs omzetten naar geestelijke producten als een relequi of ornament.
Voor een spelletje O&L moet wel wat tijd uitgetrokken worden: speeltijd is 2 tot 3 uur en dat gaat er vanuit dat je de functie van de gebouwen kent.
Gelukkig kent het spel ook een verkorte versie. De verkorte versie duurt 13 ipv 25 ronden en gebruikt wat minder gebouwen.
Als je Le Havre een leuk spel vind, dan is O&L zeker een aanrader. Het vergt nog iets meer planning dan bij Le Havre. Het is misschien qua regels iets interactiever dan Le Havre, al viel dat in de eerste 2 potjes in de praktijk wat tegen.
Checklist waarin wordt aangegeven wat de reviewer van het spel vindt.
- Met hoeveel spelers heb je het spel gespeeld? – 2 en 3 spelers
- Zijn de spelregels ingewikkeld? – De regels op zich niet. De functies van de gebouwen zijn ook niet echt ingewikkeld, maar het is flink puzzelen wat de meest ideale combinatie is.
- Is het spel geschikt voor volwassenen, kinderen of beide. – Het is een veelspelers-spel. Aan aangezien de meeste veelspelers ook zelf Whiskey mogen drinken zou ik — ondanks de 12+ op de doos — zeggen dat het voornamelijk voor volwasssenen is.
- Zou je het meteen weer willen spelen? – Gezien de lange speelduur wil ik absoluut nogmaals spelen, maar een nachtje ertussen kan geen kwaad!
- Zou je het ook nog leuk vinden na 5 keer spelen binnen een week? – 5 keer in 1 week 3 uur achter O&L dat lijkt me echt monnikenwerk! 5 keer in 1 maand zou ik zeker leuk vinden 🙂
- Voor hoeveel spelers lijkt jou dit spel het beste geschikt? – Speelde verrassend goed met 2, goed met 3. Het meegeleverde solo-spel heb is niet “my cup of tea”. Nog niet gespeeld met 4, maar wellicht wordt dan de speelduur te groot.
- Wat is het thema? – Bidden en voornamelijk werken in een klooster.
- Wat vindt je van het thema ? – Zitten wel wat leuke zaken in gerelateerd aan het thema. Ook leuk dat in de spelregels per gebouw een toelichting zit hoe dit vroeger gebruikt werd.
- Was je elke keer weer snel aan de beurt? – Je bent continu op zoek naar de beste actie, ook als anderen bezig zijn. Het spel voelt soms ook als een puzzel van planning en actie zoeken.
- Verveelde je je tijdens het spelen? – Nee.
- Wat vind jij van de speelduur? ( te kort, precies goed, te lang) – De volledige versie duurt wel wat lang. Gelukkig is er de verkorte versie.
- Hoe vind jij de kwaliteit van de spel componenten? – Ik was één van de ongelukkigen om al op de eerste dag van uitgave met een O&L onder mijn arm te mogen lopen op Spiel. Dit bleek namelijk een versie waar nogal wat productiemankementen aan kleven. Een speelbaar spel, maar niet echt fraai. Een mail aan de uitgever leverde een keurige reactie op: alle onderdelen worden opnieuw verstuurd en ik krijg nog wat extra goodies!
- Welk cijfer zou jij het geven ? (1 is slecht – 10 is goed) – Een 9- en scoort daarmee voor mij iets minder dan Agricola en iets boven Le Havre.
Algemene gegevens.
Aantal spelers: 1-4
Speelduur: 120 minuten