Jaja dat komt er nou van 🙂 Als je steeds maar blijft opscheppen over je grote idool "Martin Wallace" dan krijg je vroeg of laat vragen of je kort iets van je held op de Bordspelgroep website wilt zetten. Hieronder allerlei vragen die aan Michiel zijn gesteld over zijn grote held.
Wie is Martin Wallace?
Martin Wallace is een Engelsman uit Manchester. Geschiedenis leraar van huis uit. Ieder jaar gaf hij onder zijn eigen label Warfrog één of twee spellen uit en soms ook nog iets voor een Duits bedrijf. Maar sinds 2008 heeft hij zijn baan opgezegd en is hij nu full-time spelontwerper en uitgever. Binnenkort wordt de naam Warfrog opgeheven en gaat zijn bedrijf alleen nog Treefrog heten. Die tammere naam doet het beter in de Duitse markt zegt hij zelf :-).
Welke spellen heeft Martin Wallace zoal gemaakt?
In zijn spellen zie je terug dat hij van origine geschiedenis leraar is. Meestal sterk thematische spellen waarin hij een stuk geschiedenis naar een spel vertaalt. Niks opgeplakt thema dus, niet bij Martin Wallace! Verschillende thema’s worden gecovered in zijn nu 53 spellen, maar vaak zijn het spoorwegthema’s of civilisation-achtige thema’s. Ook heeft hij een flink aantal pure wargames gemaakt. Ziehier voor een complete lijst van zijn spellen.
Welke 5 spellen vind je geweldig?
Ik vind er meer dan vijf geweldig, maargoed een poging.
- Struggle of Empires (2004)
Prachtig spel waar je wel even voor moet gaan zitten, duurt 3 tot 4 uur met ervaren spelers. Je bent een Europese macht en doet aan landje veroveren simpel gezegd, zowel in Europa als in de koloniën. Badinerend is wel eens gezegd dat het Risk is, maar dan anders. Ik moet bekennen dat er een kern van waarheid in zit, maar het is toch wel een stuk complexer. Je kunt op allerlei manieren gevechtsvoordelen aanschaffen. Het beste onderdeel is de coalitievorming. Je speelt het spel in drie delen. Voorafgaand aan ieder deel wordt er onderhandeld over wie er bij wie in de coalitie gaat. Altijd twee coalities en je mag je coalitiegenoot natuurlijk niet aanvallen, maar hij mag jou wel steunen in gevechten. Hier zit een heerlijk stuk onderhandeling in, veel goede tabletalk, een heerlijk gekonkel. Het is niet zijn briljantste spel, maar wel het spel met de hoogste funfactor met de juiste mensen rond het bord die erin opgaan. 2-7 spelers, ideaal met 5.
- Brass (2007)
Dit is absoluut zijn briljantste en hoogst genoteerde spel. Er is niets dat er qua systeem op lijkt, is ook nooit iets van gekopieerd, daarvoor luistert het ontwerp denk ik te nauw. Het spel begint halverwege de 19e eeuw ten tijde van de Industriële Revolutie in Lancashire, Engeland, het gebied rond Liverpool en Manchester. Het spel wordt gespeeld in twee perioden: eerst de kanaalfase, daarna de spoorfase. Je ontwikkelt het gebied economisch. Bouwt industrieën, fabrieken, mijnen en havens. De goederen moeten vervoerd worden via kanalen en later spoor. Dit spel is kaartgedreven, maar denk niet dat "kaartentrekgeluk" een geldig excuus is. Er zijn verschillende strategieën mogelijk met steeds acht kaarten op hand. Je speelt deels naar je hand, maar je kunt ook een heleboel acties doen met een willekeurige kaart. Zo zit er een heerlijk handmanagement in en kun je ook met slechte kaarten die niet passen bij wat je wilt, toch mooie acties doen. Wel een vrij hoge instapdrempel. Je moet ‘m eigenlijk een keer of drie spelen in korte tijd, dan zal je iedere keer meer efficiency en slimmigheden ontdekken en steeds meer punten scoren. Verslavend goed, ik heb er al meer dan 50 partijen op zitten.
- (Age of) Steam (AoS 2002, Steam 2009)
Prachtig spoorweg spel dat vrij eenvoudig qua regels in elkaar zit, maar dat toch heel gemeen kan uitpakken. Je moet schulden aangaan door aandelen uit te geven. Zeker met Age of Steam kunnen mensen soms ook de eerste beurten al failliet gaan, als je je misrekent. Veel interactie, je kunt elkaar heerlijk dwars zitten: bij de veiling om de speciale actie voor die ronde; bij het spoornetwerk bouwen; en ook bij het vervoeren van de goederenblokjes. Na een slepende rechtzaak is Martin de rechten op Age of Steam kwijtgeraakt en is hij met Steam gekomen, dat slechts een lichte aanpassing is.
- Last train to Wensleydale (2009)
Weer een treinenspel en nu in Yorkshire. In een tweede handsboekhandel had Martin een boek over de treinengeschiedenis hier opgedoken en dat vertaalt hij dan in een spel. Kenmerken zijn: dun bevolkt, weinig grondstoffen, moeilijk terrein etc. Niet de ideale omstandigheden om een spoorwegbedrijf te starten dus. Ze kwamen er wel, maar moesten snel winst draaien en daarna zorgen dat ze snel werden overgenomen door twee grote maatschappijen. Totaal anders dan Steam, maar zeker zo boeiend. Interessant biedsysteem met blokjes op setjes invloed in vier valuta die je moet managen. Mooi spel waarbij een goede planning en management van de verschillende spullen die je nodig hebt cruciaal zijn.
- Automobile (2009)
Spel over de opkomst van de autoindustrie in Amerika tussen 1890 en 1920, denk aan Chrysler, Ford etc.. Je bent een investeerder die zoveel mogelijk geld in de business wil verdienen. Je bouwt fabrieken, je produceert auto’s en die probeer je via drie verschillende verkoopkanalen te verkopen. Klinkt simpel, maar zit erg listig in elkaar. Veel ruimte om elkaar dwars te zitten en er moet ook aardig gerekend worden. Het draait om het juist inschatten van de vraag in de markt, want niet verkochte auto’s geven loss points. Vergelijk het misschien met Funkenschlag, ook een industrieel spel dat je in diverse fasen doorloopt.
- Maar ja, ik moest me tot 5 beperken. Maar er zijn veel meer absolute toppers. Rise of Empires (Phalanx, 2009) is een prachtig ontwikkelingsspel. Duurt alleen wel ongeveer een uur per speler, regels zijn niet moeilijk. Kunnen we misschien toch eens met drie personen op een woensdag proberen. Verder is Tinner’s trail (2008) ook zeer goed: over koper en tin ontginnen in Cornwall, duurt maar 5 kwartier, een goede instap-Wallace met makkelijke regels, maar wel het echte Wallace-gevoel. Ook Liberte (2001) is heel mooi, over de Franse revolutie. Een meerderhedenspel waarbij drie facties strijden en dat met unieke Martin Wallace-mechanismen. Als laatste wil ik in deze rij noemen Princes of the Renaissance (2003): Italiaanse stadstaten strijden tegen elkaar. Je bent daarbij zelf niet één van die staten, maar je investeert in ze, door een soort aandelen te kopen. Er wordt vervolgens geveild bij een gevecht wie de aanvaller en de verdediger mag zijn in het betreffende gevecht. Soms wil je dan juist strategisch verliezen, zit schitterend in elkaar met afgewogen mechanismen die alleen aan Martin’s brein kunnen zijn ontsproten.
Welke 5 spellen vind jij iets minder (kan haast niet)?
Die zijn er wel. Zijn vroege spellen uit de jaren ’90 heb ik meestal niet gespeeld, maar die zijn echt een stuk minder gewaardeerd. Bij gelegenheid wil ik ze wel eens leren, maar ik heb er geen hoge verwachtingen van. Ook in de Warfrog lijn had hij mijns inziens iets mindere jaren met Byzantium (2005, erg abstract mechanisme, ik mis de funfactor) en Perikles (2006, het systeem werkt niet, teveel geluk). De lichtere familiespellen voor Duitse labels gemaakt, zijn er ook en ik speel ze wel eens, maar ik hoef ze zelf niet te hebben, zoals bijv. La Strada (startspeler voordeel), Tyros (kaartentrek geluk) en Toledo (ach, best aardig, geen topper).
Welke spellen zou je nog graag een keer willen spelen en aan je collectie toe willen voegen?
Eigenlijk niets, ik heb alle genoemde spellen in het "goede" lijstje. Ik kijk wel zeer uit naar London, die in Essen 2010 uitkomt. Lijkt me weer een prachtig spel als ik de beschrijving lees. In mei/juni komt er Age of Industry uit, een lichtere variant van Brass. Ik denk dat ik toch de real thing wil, maar ik ga daar wel naar kijken, als gateway game misschien om nieuwe Brassers te werven :-)!
En tot slot, ik speel van alles en veel meer dan alleen Wallace en ik wil me ook zeker niet opdringen met mijn held. Wallace zal ook niet in ieders straatje passen, maar als je eens met iets wilt kennis maken, zet maar op de site, dan komt het er wel een keertje van!
Komen er nog regenachtige zondagmiddagen? Ik zou graag een keer Struggle of Empires willen spelen, heb het al te lang ongespeeld in de kast liggen vanwege de lange speelduur. Dus als er nog meer gegadigden zijn dan wil ik het graag een keer op zondagmiddag spelen en er eens rustig voor gaan zitten.
Roept u maar….
Klinkt wel als een spel voor mij. Ik weet niet hoeveel spelers er nodig zijn, maar lijkt mij wel leuk!
Of op een vrijdagavond ipv een zondag? Wil misschien, als het van jullie mag, ook wel meedoen.
zou voor mij ook wel kunnen op een vrijdag, moet ik het wel even van te voren weten zodat ik het met mijn vrouw kan overleggen.
Goed plan. Maar een zondagmiddag moeten we dan wel met zorg uitkiezen, want ik knijp er al teveel weekenddagen tussenuit voor speldagen…. Zondag 5 juni zie ik pas opkomen als geschikt, dan zijn vrouw en kind een weekend weg. Dan zou ik jullie ook uitstekend in Hoogland (mogelijk in de tuin als het toch geen regenachtige zondag blijkt te zijn :-)) kunnen ontvangen. Anders een vrijdag inderdaad.